“गीता जयंती “

                    “गीता जयंती “

उर्ध्वमुलंम अध:शाखंम  मश्वथम प्राहूरव्ययंम |

छन्दान्सी यस्य पर्णानी यत्स्य: वेद स वेदवित ||

(श्रीमद् भागवत गीता : अध्याय १५)

श्रीमद् भगवद् गीतेतील पंधराव्या अध्यायात ला हा पहिला श्लोक !

 
गीता जयंतीच्या निमित्ताने आमच्या शाळेत एक कार्यक्रम  होत असे . मी साधारण सहावी किंवा सातवीत असेन. आमच्या बाईंनी आम्हा दोघा तीघान कडून  पंधराव्या अध्यायातील काही श्लोक  पाठ करून घेतले.

गीता जयंतीच्या दिवशी आदरणीय कवठळकर  वकील प्रमुख पाहुणे होते. त्यांच्यासमोर आम्ही ते म्हणून दाखवले. वकील साहेबांनी नेमका मी म्हंटलेला श्लोक घेऊन, तो समजून सांगायला सुरुवात केली, त्यांचे समजून सांगणे फारच मजेशीर होतं. समजाऊन सांगताना त्यांनी केलेले हातवारे, चेहऱ्यांचे हावभाव पाहून आम्हाला खूप हसू येत होतं. 

“उर्ध्वमुलंम” म्हणताना दोन्ही हात वर आकाशाकडे नेऊन, “अध:शाखंम” म्हणतांना ते हात झटकन खाली आणायचे . त्यांची ती  लकब ,त्यांच्या छोट्या चळणी आकारमाना मुळे आम्हा मुलांना खूपच मजेशीर वाटायची आणि मग खूप हसू यायचं. 

त्यांची नक्कल करून आम्ही मित्र नंतर आपसात खूप हसायचो . पण एक मात्र खरं, ते श्लोकाचा अर्थ पूर्ण तळमळी ने सांगत असत. ते आम्हाला मात्र अजिबात कळत नसे. 

 हा पन्नास वर्षांपूर्वीचा तो गीता जयंतीचा दिवस जशास तसा आठवला म्हणून लिहिलं.आज श्रीमद भगवत गीता हे पुस्तक हातात आलं. पंधरावा अध्यायात ला पहिला श्लोक समोर आला . त्यावर स्वामींचे विवेचन वाचलं.

श्लोकाचा अर्थ . (शब्दार्थ) ...........

असा एक वटवृक्ष आहे कि ज्याची मुळे वर आणि त्याच्या फांद्या , पारंभ्या  जमिनी खाली आहे आणि वैदिक मंत्र ही त्याची पाने आहेत.

जो या वृक्षाला जाणतो तो वेदवेत्ता होय. 

भावार्थ ............

या “प्राकृत जग” रुपी वृक्षाची  “मुळे” वर आहेत  आणि “शाखा म्हणजेच पारंब्या” खाली म्हणजे जमिनीत आहेत, असा हा वटवृक्ष , ते कसे?.......

ते बघू या !

तर, एखादा मनुष्य नदीच्या तीरावर उभा राहीला, तर पलीकडचे झाड त्याला नदीच्या पात्रात कसे दिसेल?  ते “प्रतिबिंबित” झालेले झाड उलटे दिसेल, ज्याच्या शाखा खाली जमिनीत , आणि मुळे, वर आकाशा कडे  . 

हे प्राकृत जग “अध्यात्मिक जगाचे”  प्रतिबिंब आहे. ते प्राकृत जगाची, म्हणजेच सत्याची फक्त  छाया आहे.

छाया नेहमी भ्रामक असते. छायेत सत्यता वा वास्तविकता नाही. तिला पकडता येत नाही. पण या भ्रामक प्रतीबिंबा मुळे, “मूळ सत्य” अस्तित्वात आहे, एवढं निदान कळतं.

जसे ,वाळवंटात पाणी नाही,पण मृगजळा वरून असे समजतेच ना, की पाणी म्हणून एक वस्तू आहे. म्हणून या प्राकृत जगात पाणी नाही म्हणजे “सौख्य” नाही.  आहे तो पाण्याचा म्हणजे  “सौख्याचा भास”!  परंतु अध्यात्मिक जगात “यथार्थ सौख्य -सुख” रुपी जल अवश्य आहे.      

असे हे......

 

लेखन ----आनंद गोडबोले.
***************************




लेखन --- आनंद गोडबोले

एखाद्या देशातील मुस्लिम लोकसंख्या सोळा टक्क्यावर गेली की त्याचे  इस्लामीकरण होण्याची सुरवात आहे. 

( दिनांक २२-७-२०१९ रोजी The Israel Wire मध्ये आलेल्या लेखाचा अनुवाद. )

 22 जून -19 रोजी हंगेरियनच्या सार्वजनिक टेलिव्हिजनवर हे इस्लामचे तज्ज्ञ निकोलेट्टा इन्क्झे यांनी सांगितले आहे.

हार्वर्ड विद्यापीठाच्या अभ्यासानुसार, एकूण लोकसंख्येच्या 16 टक्के लोकसंख्या पोहचल्यावर एखाद्या देशाचे इस्लामीकरण थांबवता येणार नाही. आज असे इस्लामिक असलेले बरेच देश मूळ ख्रिश्चन होते, उदाहरणार्थ तुर्की, इजिप्त आणि सिरिया.

इतर देशांमध्येही इस्लामने पूर्वीच्या धर्मांच्या जनतेची छळवणूक,व धर्मांतरण करून इस्लामीकरण साध्य  केली होती: पाकिस्तान हिंदू होता, अफगाणिस्तान बौद्ध होता, इराणवर झोरास्ट्रिस्ट्रिझमचे वर्चस्व होते.
तिच्या मते, जेव्हा एखाद्या देशातील  लोकसंख्येचे मुस्लिमांचे प्रमाण सुमारे 16 टक्के होते त्या देशात इस्लामीकरण अपरिहार्य आहे, हे जागतिक  इस्लामीकरण पूर्ण होण्यास आणखी 100 ते 150 वर्षे लागतील.

सध्या, निकोलेट्टा इन्क्झी युरोपचे इस्लामीकरण पाहत आहे. तथापि, मध्ययुगातील इस्लामिक विस्तारा आणि सध्याच्या विस्तारांत  मोठा फरक आहे: 

डॉ. पीटर हॅमंड यांच्या “गुलामगिरी, दहशतवाद आणि इस्लाम” या पुस्तकात, मुसलमानांनी विविध देशांमध्ये हळू हळू आपली उपस्थिती विकसित केल्याची आणि त्यांची लोकसंख्या वाढत असताना शरिया कायद्याचा उपयोग करण्यास अधिक आक्रमक व ठामपणे मागणी करणारे दाखवणारे दस्तऐवज आहेत.

"गुलामगिरी, दहशतवाद आणि इस्लाम" या डॉ. पीटर हॅमंड यांच्या पुस्तकात "इस्लाम हा एक धर्म नाही किंवा तो एक पंथ नाही. त्याच्या संपूर्ण स्वरूपात, ही एक संपूर्ण, संपूर्ण, 100% जीवन प्रणाली आहे," "इस्लामने म्हटले आहे. 
धार्मिक, कायदेशीर, राजकीय, आर्थिक, सामाजिक आणि सैन्य घटक "  मुक्त, लोकशाही संस्था विशेषतः असुरक्षित आहेत. ते म्हणतात, “जेव्हा राजकीयदृष्ट्या योग्य, सहिष्णु आणि सांस्कृतिकदृष्ट्या विविध संस्था मुस्लिमांना त्यांच्या धार्मिक विशेषाधिकारांची मागणी मान्य करतात तेव्हा ते जेव्हा अजून अधिक पटीत वाढतात तेव्हा अधिक प्रखरतेने आपल्या मागण्या करतात.  जेव्हा मुस्लिमांची लोकसंख्या गंभीर स्थरां पर्यंत पोहचते तेव्हा डॉ. हॅमंड यांनी “इस्लामीकरण” म्हणून संबोधलेल्या एका देशाचा ताबा घेण्यास सुरुवात होते आणि ते विविध विशेषाधिकारांसाठी आंदोलन करत असतात.

इस्लाम देशात असे पद्धशीरपणे कार्य करते. जेव्हा देशात मुस्लिम लोकसंख्या 2% पेक्षा कमी आहे, तेव्हा त्यांना मुख्यतः शांतीप्रेमी अल्पसंख्याक म्हणून पाहिले जाईल तर देशातील  इतर नागरिकांना त्यांच्या पासून धोका नाही म्हणून सर्व जण शांततेत राहतात.  

ही सद्य स्थिती सध्या खालील देशांत आहे. 

यूएसए 0.6%ऑस्ट्रेलिया 1.5%
इटली 1.5%नॉर्वे 1.8%
कॅनडा 1.9%चीन 1.8% 

जेव्हा मुस्लिम लोकसंख्या २% ते ५% पर्यंत पोहचतात तेव्हा ते तुरूंगात असणारे कैदी, आणि गुंड टोळ्यांमधून, वंशीय अल्पसंख्याक आणि विस्कळीत गटातून  लोकांना भरती करण्यास सुरवात करतात. 

हे येथे होत आहे:
डेन्मार्क 2%

जर्मनी 7.7%

युनायटेड किंगडम 2.7%

स्पेन 4%

थायलंड 6.6%

5% पासून ते त्यांच्या लोकसंख्येच्या प्रमाणात अत्युत्तम प्रभाव दाखवतात, ”डॉ. हॅमंड नोट करतात. “उदाहरणार्थ, ते हलाल ((इस्लामिक मानकांद्वारे स्वच्छ) अन्नाची ओळख करून देतील आणि   खाद्याच्या प्रारंभासाठी जोर देतील. आणि दुकानातील शेल्फवर अशा प्रकारचे खाद्यपदार्थ प्रदर्शित करण्यासाठी दबाव वाढवतील.सुपरफास्ट बाजारात साखळदंडांवर अशा प्रकारचे खाद्य त्यांच्या शेल्फ् 'चे अवरुप दर्शविण्यासाठी दबाव वाढवतील . व पालन ​​करण्यात अयशस्वी होण्याऱ्याना   धमक्यां जोर जबरी पण करतात .

लवकरच त्यांनी त्यांच्या स्वत: च्या समाजात (कधीकधी यहूदी वस्ती) शरिया कायद्यास परवानगी देण्यासाठी दबाव वाढवतात ते  लागू करण्यास .  

हे खालील देशात होत आहे:
फ्रान्स - 8%

फिलिपिन्स - 5%

स्वीडन - 5%

स्वित्झर्लंड - 4.3%

नेदरलँड्स - 5.5%

त्रिनिदाद आणि टोबॅगो - 8.8%

जेव्हा मुस्लिम लोकसंख्येच्या १०% होते  तेव्हा ते त्यांच्या परिस्थितीबद्दल तक्रारीचे कारण देऊन  त्यांचा अधर्म वाढवण्याकडे कल असतो, "डॉ. हॅमंड नमूद करतात," पॅरिसमध्ये आम्ही आधीच जाळ पोळीच्या घटना  पाहत आहोत. कोणतीही गैर-मुस्लिमच्या कृतीने इस्लामचा अपमान होतो आणि परिणाम उठाव आणि दंगली मध्ये केली जाते.

.... जसे की एमस्टरडॅममध्ये, मोहम्मद ह्यांचे व्यंगचित्र आणि इस्लाम बद्दलच्या चित्रपटांना विरोध करणे त्यावरून उठाव व दंगली करणे . 

असे तणाव नियमितपणे या देशांमध्ये पाहिले जातात:
गुयाना - 10%

भारत - 13.4%

इस्त्राईल - 16%

केनिया - 10%

रशिया - 15%

मुस्लिम लोकसंख्या 20% पर्यंत पोहोचते तेव्हा हिंसा वाढते. जेव्हा“२०% पर्यंत पोहचल्यानंतर, राष्ट्रला  लक्षात यायला पाहिजे की दंगे , जिहाद उठाव , जिहादी संघटनेचे गठन, छोट्या छोट्या हत्या आणि ख्रिश्चन चर्च व ज्यू सभास्थानांच्या मालमत्तेची जाळपोळ  करू शकतात.

इथिओपिया - 32.8%

 जेव्हा हीच मुस्लिमांची टक्केवारी 40% वर,जाते तेव्हा राष्ट्रांमध्ये व्यापक हत्याकांड, तीव्र दहशतवादी हल्ले आणि सध्या चालू असलेल्या लष्करी व जिहादी टोळ्यांत युद्ध होणारच. 

बोस्निया - मुस्लिम 40%

चाड - मुस्लिम .1 53.१%

लेबनॉन - मुस्लिम 59.7%

60 % पासून, इस्लाम न मानणारी ज्यांना अविश्वासू “काफिर” ठरवले जाते त्यांचा छळ लक्षणीय वाढतो, त्यात तुरळक वांशिक  (नरसंहार), शरीयत कायद्याचा शस्त्र म्हणून वापर करणे आणि जिझ्या कर काफिरांवर ठोठावणे. 

जसे ह्या देशांत घडतेआहे.अल्बेनिया -

70%मलेशिया - 60.4%

कतार - 77.5%

सुदान - 70%

 ८०  % नंतर, दररोज धमकी आणि हिंसक जिहाद अपेक्षित , काही राज्यशासित जातीय शुद्धीकरण आणि अगदी काही नरसंहाराची अपेक्षा करा, कारण ही राष्ट्रे “काफिर लोकांना बाहेर काढत आहेत आणि १००% मुस्लिम समाजाकडे वाटचाल करीत आहेत, ज्याचा काही अंशा पर्यंत  ह्या देशांत अनुभवास आला आहे: 

बंगलादेश - मुस्लिम% 83%

इजिप्त - मुस्लिम 90%

गाझा - मुस्लिम 98.7%

इंडोनेशिया - मुस्लिम . 86.%

इराण - मुस्लिम 98%

इराक - मुस्लिम 97%

जॉर्डन - मुस्लिम 92%

मोरोक्को - 98.7%

पाकिस्तान -97%

पॅलेस्टाईन - 99%

सीरिया - 90%

ताजिकिस्तान - 90%

तुर्की - 99.8%

संयुक्त अरब अमिराती - 96%

 मुस्लिम समाज जेव्हा १००% होतो तेव्हा तो  सैद्धांतिकदृष्ट्या त्यांच्या शांतीची आवृत्ती - ‘दार-ए-सलाम’ ची शांती , इस्लामिक हाऊस ऑफ पीस ’ची स्थापना करेल. येथे शांतता असावी, कारण प्रत्येकजण मुस्लिम आहे, मदरसे म्हणजे फक्त शाळा आहेत, आणि कुराण हा एकच शब्द इथे आहे.जसे की:
अफगाणिस्तान - 100%

सौदी अरेबिया —100%

सोमालिया - 100%

येमेन - 100%

हा इस्लामी आदर्श क्वचितच साकार झाला आहे असे डॉ. हॅमंड यांचे म्हणणे आहे. “दुर्दैवाने, शांतता कधीच मिळू शकत नाही, कारण या १००% मुस्लिम राज्यांत अतिरेकी मुसलमानांना धमकावतात आणि द्वेष करतात, आणि विविध कारणांमुळे कमी कट्टरपंथी मुस्लिमांना ठार करून त्यांची रक्त वासना  पूर्ण करतात.
“हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे की काही देश जरी १००% मुसलमान लोकसंख्या कमी असणारा असला तरी काही  अल्पसंख्याक मुस्लिम लोकसंख्या वस्तीतीत जास्त राहतात. तिथे 100% मुस्लिम समाज राहतो तिथे शरीयत कायद्यानुसार जगतात. 


डॉ. हॅमंड देखील डेमोग्राफिक ट्रेंडमुळे चिंतीत आहेत. मुस्लिम आजच्या जगाच्या लोकसंख्येच्या 22% म्हणजे 1.5 अब्ज आहे, परंतु त्यांचे जन्म दर ख्रिस्ती, हिंदू, बौद्ध, यहूदी आणि इतर सर्व धर्मियांचे जन्म दर त्यांच्या पेक्षा कमी आहेत.. या शतकाच्या अखेरीस मुस्लिमांची लोकसंख्या जगाच्या 50% पेक्षा जास्त होईल असाअंदाजआहे.


मुस्लिम लोकसंख्या आणि मुस्लिम नसलेल्या देशांमध्ये मुस्लिम कसे पसरले याची अत्यंत भीतीदायक आकडेवारी.

भारत ज्वालामुखीवर बसले आहे  का? अंदाजे १५ % मुस्लिम असलेला देशात सीएएच्या विरोधात हिंसा,जाळपोळ बऱ्याच भागात निषेध म्हणून होत आहेत ही  चिंतेची बाब आहे.

सध्या मुस्लिम एजेंडा म्हणजे शेजारच्या देशामधील ना परवाना आलेले घुसखोरी केलेल्या मुसलमानांना स्थलांतर व नागरिकता देणे बाबत भारत सरकारवर दवाब आणून त्यास परवानगी देऊ घालणे हे होय . 

भारतातील हिंदू , ख्रिश्चन आणि इतर अल्पसंख्याकांनी उठून सीएएला पाठिंबा द्यावा, जेणेकरुन पाकिस्तान, बांगलादेश आणि अफगाणिस्तानातील मुस्लिमांना भारतात नागरिकत्व मिळू दिले जाऊ नये.

***************************************************************

अयोध्यातील मूळ श्री रामाची मूर्तीची कथा.

या राम, लक्ष्मण आणि सीतेच्या मूळ मूर्ती आहेत ज्या बाबरने राम मंदिराचा अनादर करण्यापूर्वी काढल्या आणि सुरक्षित ठिकाणी पाठवल्या.

जेव्हा बाबर अयोध्येत निघाला तेव्हा मंदिराचे काळजीवाहू पंडित श्यामानंद महाराज यांनी मूर्तींसह अयोध्या पळवून पथनच्या स्वामी एकनाथ महाराजांच्या स्वाधीन केले. नंतर या मूर्ती छत्रपती शिवाजी महाराजांचे स्वामी स्वामी समर्थ रामदास यांना देण्यात आल्या.

स्वामी समर्थ दक्षिण भारत दौर्‍यावर असताना त्यांनी या मूर्ती कर्नाटकातील हरिहर नावाच्या छोट्या गावात तुंगभद्रा बनविणार्‍या तुंगा व भद्रा नदीच्या पवित्र संगमच्या काठावर ठेवल्या.

तेव्हापासून हरिहरमधील नारायण आश्रमातील गुरूंनी मूर्तींची पूजा केली आहे. अयोध्याच्या निकालानंतर हरिहरमध्ये मोठा उत्सव झाला. हरिहर आणि नारायण आश्रमातील लोक आता श्रीरामांच्या जन्मस्थळ, अयोध्यामध्ये मूर्ती परत देण्याच्या तयारीत आहेत.
================================================
श्री सुवर्ण मेघ  ह्यांच्या सौजन्याने .

आपण कधीही न पाहिलेले 14 शानदार पक्षी …!!

आकाशात उडणारी पक्षी किंवा छोट्या झाडांपासून वृक्षापर्यंत उडणारे  पक्षी ह्यांचा आपणास नेहमीच कुतुहल असते . त्यांची गोड ,कर्कश्य आवाज तसेच त्यांची रंगीत पंखे  इंद्रधनुष्या सारखे हे बघून भारावुन जातो व जीवन कसे आनंदीनाय होते.. आपण आपल्या क्षेत्रात ,परिसरात नेहमी पक्षी बघत असतो तरी , आम्हाला बर्याचदा जगभरात आढळणार्या आश्चर्यकारक पक्ष्यांची माहिती नसते. आज आपण 14 सुंदर आणि अनोखे जगातील पक्षी बघु  जे आपल्याला आपल्या विलक्षण क्षमतेसह आणि विलक्षण पंखांमुळे प्रभावित करतील.

१ .पेंटेड बंटिंग ( Painted Bunting)

उत्तर अमेरिकेत या प्रजातीतील नर पक्षी सर्वात सुंदर मानले जातात,  ते त्यांच्या आयुष्यातील दुसर्या वर्षातच सुंदर बनतात. या टप्प्यापर्यंत, नर आणि मादी दरम्यान फरक सांगणे जवळजवळ अशक्य आहे,जे ह्या टप्प्या पर्यंत नर मादी हिरव्यारंगाचे दिसतात.जरी हे पक्षी लुप्तप्राय झाले नाहीत तरी त्यांच्या लाजाळू पणा मुळे त्यांना जंगलात शोधणे कठीण होते.

2. नॉर्दर्न व्हायोलिसस ट्रोगॉन ( Northern Violaceous Trogon)

हा  पक्षी फक्त कीटक खात नाहीत तर ते  मुंग्या देखील खातात. ते आपले घरटे बांधण्यासाठी गांधीलमाशी , मुंग्या किंवा मुरुमांचा वापर करतात. ते आपले घरटे कधीच सोडत नाहीत कारण त्यांत ती अंडी घालतात व त्यांची जपणूक करतात .  ह्या अंड्यातील काहीं मधून छातीवर निळे आणि पंख हिरवे असलेले नर तर गडद राखाडी रंगाची छाती आणि खालचे अंग गडद राखडी व काळपट असलेली ती मादी असते.

3. कॉमन ग्रीन मॅग्पी (Common Green Magpie)

Magpies प्रत्यक्षात रेवेन कुटूंबातली गाणारे पक्षी आहेत आणि ही प्रजाती त्यांच्या हिरव्या रंगा मुळे व रेवन जातीच्या पक्षांची पंख पण हिरव्या रंगाची असतात.  थायलंडच्या खुल्या निसर्गमध्ये , मलेशिया, इंडोनेशियाच्या सुमात्रा आणि उत्तर-पूर्व भारताच्या सामान्य ग्रीन मॅग्पी आढळतात . आणि हे पक्षी अगदी थोडेसे शांत व अगदी थोडे आवाज करतात.

4. पर्पल गॅलिन्यूले (Purple Gallinule)

हे शिकार पक्षी वनस्पती, प्राणी आणि अंडी आणि इतर पक्ष्यांची पिल्ले खातात जे दक्षिणपूर्व अमेरिका आणि मध्य अमेरिकेच्या दलदल असलेल्या पानथळी मध्ये राहतात. ते कॅनडा आणि आइसलँड तसेच दक्षिण अर्जेंटिनाच्या आर्कटिक द्वीपसमूह यासारख्या उत्तरी देशांमध्ये देखील पाहिले जाऊ शकतात.हे पक्षी  या सर्व स्थानात दिसतात तेव्हा हेच सिद्ध होते की जरी ते लहान आकाराचे (26-37 सें.मी. लांबीचे) असले तरी, या पक्ष्यांची स्थलांतर मोठ्या प्रमाणात होते .

5. थ्री-वॉटल बेलबर्ड (Three-wattled Bellbird )

या पक्ष्याचे नाव तीन मिशी (विशिष्ट पक्ष्यांच्या मान आणि चोंचे खालील असलेल्या त्वचेला जोडलेले) जे चित्रात पाहिले जाऊ शकते, ज्यामुळे  ओळखणे सोपे आहे . हे पक्षी लुप्त होण्याच्या मार्गात आहेत , ही एक समस्या आहे कारण या पक्ष्यांना एक अद्वितीय शक्ती आहे ज्यामुळे मध्य आणि दक्षिण अमेरिकेतील फळझाडांच्या बियाण्यांच्या वितरणामध्ये देखील ती महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात .

6. जांभळे-हिरवे गिळवे (Violet-green Swallow)

या लहान पक्षांचा सरासरी आकार 13 सेंटीमीटर इतका असतो  आणि कदाचित आपण अंदाज केलाच असेल की त्याचे नाव त्याच्या पंखांच्या रंगापासून पडले असेल. इतर प्रजातींच्या निळ्यां पक्ष्या प्रमाणे हा  उडताना कीटक शिकार करणार्या सारखा तज्ज्ञ आहेत परंतु त्यांच्या इतर "कुटुंब सदस्यां पेक्षा" उच्चतर उंची वरून शिकार हेरतात ह्यासाठी ओळखले जातात.

७. हिमालयी मोनाल (Himalayan Monal)

नेपाळच्या राष्ट्रीय पक्षीला कधीकधी हिमालयी मोनाल म्हणतात आणि ते फिजेंट कुटुंबाचा भाग आहे. त्याची सरासरी लांबी 70 सें.मी. आहे,  नर पक्षी मादी पेक्षा मोठी आणि वजनदार आहेत - आणि अधिक रंगीबेरंगी असतात. नर मोनल्सला त्यांच्या पंखां वरून ओळखणे सोपे आहे, जे रंगीबेरंगी आणि धातूचे आहेत असे वाटते. अफगाणिस्तान, पाकिस्तान, तिबेट आणि नक्कीच नेपाळमध्ये हे पक्षी आढळतात.

8. सामान्य गरीब (Common Poorwill)

हा पक्षी दिसायला छान ,गोंडस आहे ह्याची लांबी अठरा सें .मी आणि वजन छत्तीस ते अठावन ग्रॉम इतकी असते व  इंद्रधनुष्यासारखे डोळे आहे .अति कठीण पर्यावरणीय परिस्थितीत हा मूर्च्छित अवस्थेत जाणारा जगातील एक मात्र पक्षी म्हणून प्रसिद्ध आहे.

प्रामुख्याने मध्य आणि पश्चिम मेक्सिकोमध्ये आढळून येतो. ह्याचा आकार लहान असल्यामुळे आपल्याकडे खूप तीक्ष्ण डोळे असतील तरच गडद रंगाच्या पंखांमुळे हा दिसू शकेल .बहुतेक रात्री ते  देखील सक्रिय असतात .

9. पुनरुत्पादक क्विझल (Resplendent Quetzal)

या प्रजातींला  हे नाव का मिळाले हे  समजून घेणे फार सोपे आहे  त्याचे वैशिष्ट्यपूर्ण आणि अद्वितीय रंगीबेरंगी  दिसण्यामुळे समजणे सोपे आहे. या पक्ष्यांना एकदा अमर्यादित आणि मेझोमेरिकन साहित्यातील देव "पंख असलेल्या सर्प" नावाच्या क्वेत्झालकोट्लचे नातेवाईक मानले गेले होते. हे पक्षी 65 सें.मी. पर्यंत लांब आहेत आणि सर्वसाधारणपणे त्यांचे पंख रंगीत, लांब आणि अत्यंत उज्ज्वल आहेत. पूर्वीच्या काळात या पंखांनी सेंट्रल अमेरिकन शासकांचे मुकुट देखील सुशोभित केले जात होते.

10. अमेरिकन येलो वॉर्बलर ( American Yellow Warbler )

हा पक्षी न्यू वर्ल्ड वॉरबर्ल कुटुंबाचा आहे जो अमेरिकेत आढळून येतो आणि युरोप व आशियामध्ये मुख्यतः राहणार्या वॅबलर कुटुंबापासून जरा वेगळे आहेत . अमेरिकन पिवळा वॉर्बलर लहान आणि गाणे गाणारा म्हणुन ओळखला जातो (10-18 से.मी. लांब आणि 7-25 ग्रॅम वजन)  नर व मादी यांच्यात विशिष्ट फरक नसतो पण , विशेषतः त्यांच्या डोक्याच्या क्षेत्रामध्ये थोडासा रंग फरक असतो हे वगळता त्यातील तासा फरक नसतो.

11. रेड-पायड बोबू ( Red-footed Booby )

एक क्षणभर  समुद्रकिनाऱ्याला पाहून , त्याच्या नावाची उत्पत्ती समजली जाऊ शकते.  लाल पायाचे लहान पक्षी, जे (64-76 से.मी. लांबीचे) असतात, त्यांच्या निळ्या रंगाचे चोंच व गळ्या भोवती हिरव्या रंगाचे ठिपके आणि त्यांच्या डोळ्या भोवती चमकदार मंडळे देखील असतात. ते बहुतेक प्रजनन ऋतू दरम्यान केवळ जमीन शोधून काढतात बाकी महासागरात आपले आयुष्य घालवतात.

12. न्यूझीलंड फॅन्टाईल ( The New Zealand Fantail )

या यादीतील इतर पक्ष्यांप्रमाणे न्यूझीलँड फॅन्टाईल हा अतिशय रंगीत प्राणी नाही तर त्याच्या लहान शरीरमानामुळे  (16 सें.मी.) ते आपले वेगळेपणा सांभाळणे कठिण जाते . याचा अर्धा भाग शेपटी आणि शेपटीची पंख आहे. माओरी पौराणिक कथेनुसार, न्यूझीलंडचे मूळ असलेले हे पक्षी देवतांचे मृत्यूचे संदेशवाहक आहेत असे मानले जाते , तथापि, हा एक असामान्य मिलनक्षम प्राणी आहे ज्यास मनुष्याभोवती फिरण्यासाठी कोणतीही समस्या नसते जेव्हा ते हवेमध्ये आपले शिकार लहान कीटक शोधतात.

१३.  रेड-बेलीड पॅरडाइझ फ्लाईकचर ( Red-bellied Paradise Flycatcher )

हे रंगीत  गाणारे पक्षी प्रामुख्याने इक्वेटर भागातील आफ्रिकन महाद्वीपावर दिसून येतात आणि ते सहसा जंगलात राहतात. ते झाडांच्या फांद्यावर बसतात आणि त्यांच्या वाटेवरुन हवेतून उडणाऱ्या कीटकांची शिकार करताना दिसतात, आणि शिकार पकडलय नंतर ते परत आपल्या मुळ ठिकाणी  परत येतात .

14. गियानान कॉक ऑफ द रॉक ( Guianan Cock-of-the-rock )

या पक्ष्याचे वैज्ञानिक नाव रुपिकोला ( Rupicola ) आहे आणि पहिल्या दृष्टीक्षेपात हे ओळखणे कठीण आहे कि खरोखरच जिवंत प्राणी आहे का ?चोंच नसलेला आणि  विचित्र पंख असलेली बाहुली तर नाही हे ओळखणे कठीण आहे. या पक्ष्याच्या सर्वात धक्कादायक आणि गोंधळात टाकणारे वैशिष्ट्य म्हणजे पंखांचा मुकुट जो पुरुषांच्या डोक्यांना शोभायमान करतो आणि त्यांची सर्व शरीर तेजस्वी नारंगी रंगात दिसतात तेव्हा त्यांत त्याची चोच लपवली जाते. ही प्रजाती प्रामुख्याने गुयाना प्रदेशामध्ये, जी दक्षिण अमेरिकेच्या उत्तरेकडील भागात आढळते, जिथे ते तुलनेने सहजपणे आढळू शकतात कारण विशिष्ट प्रजातींचे प्राणघातक पक्षी वगळता त्यांना कोणताही विशिष्ट धोक्याची भीती  नाही.

=======================================================

image source:  Dan Pancamo, TonyCastro, Wing-Chi Poon, Ryan Kozie, Alan Vernon, Dibyendu Ash, Allan J Sande, Mdf , Steve Garvie, Almir Cândido de Almeidaइमेज सोर्सः डॅन पंकमो, टोनीकास्ट्रो, विंग-ची पू, रयान कोझी, अॅलन व्हर्नन, डिबेंदेऊ अॅश, अॅलन जे संडे, एमडीएफ, स्टीव्ह गॅव्ही, अल्मर कांडिडो दे अल्मेडा