विजयादशमीचा ( दसरा ) हा सण हा साडेतीन मुहूर्तापैकी एक आहे. ह्या दिवशी शिमोल्लंघन ,शमी पूजन, अपराजीतापूजन , आणि शस्त्र पूजन ही चार कर्मे ह्या सणात करतात .
शिमोल्लंघनासाठी गावाच्या सीमे बाहेर ईशान्य दिशेकडे जातात .
ज्या ठिकाणी शमी किवा आपट्याचे झाड असेल तिथे जाऊन शमी पूजन ,आपट्याचे पूजन करावे . शमी पूजन करताना शमीचे पूजन करून ह्या श्लोकांनी प्रार्थना करावी .
शमी शमयते पापं शमी लोहितकण्टका /
धारिण्यअर्जुन बाणानां रामस्य प्रियवादिनी //
करिष्यमाणायात्रायां यथाकाल सुखं मया /
तत्र निर्विघ्नकर्ती त्वं भव श्रीरामापूजिते //
अर्थ …।
शमी शमयते म्हणजे शांत करते ,नष्ट करते . शमीचे काटे तांबूस रंगाचे असते .शमी रामास प्रिय असून अर्जूना च्या बाणांना धारण करते. ज्या रामाने तुझी पूजा केली अशी हे शमी मी विजय यात्रेस निघालो हि यात्रा सफल , निर्विध्न व सुखकारक कर.
आपट्याचे पूजन करताना खालील मंत्र म्हणावा .
अश्मंतक महावृक्ष महादोषनिवारण /
इष्टानां दर्शन देहि कुरु शत्रु विनाशनम //
अर्थ…।
हे अश्मंतक महावृक्षा तुम्ही मोठमोठ्या दोषांचे निवारण करतात . आमच्या मित्र ,इष्टजन यांची भेट घडवुन आण आणि शत्रूचा नाश कर . पूजा करून या झाडाची पाने आणून घरच्या देवाना वाहून ती आपल्या इष्टमित्रा ना सोने म्हणून देतात . सोने म्हणजे आपट्याची पाने लहानांनी मोठ्यांना द्यावे व त्यांचा आशीर्वाद घ्यावा अशी प्रथा आहे.
अपराजिता पूजन …।
ज्या शमीची पुजा करतात तिथेच जमिनीवर अष्टदल काढून त्यावर अपराजिता देवीची मुर्ती स्थापन करून खालील मंत्र म्हणून पूजा करतात .
हारेण तु विचित्रेण भास्वत्कनकमेखला /
अपराजिता भद्ररता करोतु विजयं मम //
अर्थ…।
आपल्या गळ्यात चित्रविचित्र प्रकारच्या माळा धारण करणारी ,चकचकीत सुवर्णमेखला आपल्या कटी भोवती बांधलेली अशी जी भक्तांच्या रक्षणासाठी सदैव्य तत्पर असणारी अशी अपराजिता देवी आम्हाला विजयी कर .
दसऱ्याच्या शुभ मुहूर्ती सावकार आपल्या हिशोबाच्या चोपड्या ,शेतकरी, कारागीर,राजे, सामंत आप आपली शस्त्रे ,अवजारे,आऊते ,हत्यारे यांचे पूजन करतात . विध्यार्थी आपली पुसते आणि लेखणी ची पुजा करतात .
ह्या सर्व पुजे मागे एकच उद्देश तो म्हणजे पुजित वस्तुत देव असतो किवा त्या देवरूपी असतात ही धारणा असते .
कोणत्याही टिप्पण्या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा